Pierwsze wyprawy na Atlantyk cz. 3
Ale jakikolwiek wypadek historyczny prześwieca przez złotą mgłę tej sagi, to w każdym razie jest rzeczą pewną, że wyprawa „awanturników” nie rozszerzyła arabskiej wiedzy o przestrzeniach Atlantyku, Ich geografowie rozróżniają wprawdzie na zachód od Afryki dwa archipelagi, wyspy wiekuiste i wyspy szczęśliwe, „od których Ptolomeusz liczy swoje południki”, ale czyniąc to, albo powtarzają tylko to, […]
Kategoria: Wyprawy na Atlantyk
Pierwsze wyprawy na Atlantyk cz. 2
Ale przy każdym nowym rozszerzeniu koła odkryć ustępowały fantastyczne twory ze znanych w nieznane przestrzenie oceanu. Nie łatwo się jednak daje w pojęciach zatrzeć to, co raz już uzyskało kształt na karcie. Wysp irlandzkiego świętego szukano w szesnastym, ba nawet jeszcze w przeszłym stuleciu, pomimo iż wielki Wincenty z Beauvais już w trzynastym wieku uznawał […]
Kategoria: Wyprawy na Atlantyk
Pierwsze wyprawy na Atlantyk cz. 1
Żałobne ubolewanie nad niedolą ziemską i jakaś niejasna tęsknota kazały zawsze szukać obiecanych krajów poza granicami znanych przestrzeni ziemi i Elysium Homera umieścił poeta na wyspach szczęśliwych na Oceanie. Wszystko. cokolwiek wiemy o odkryciu Fortunatów przez flotę numidyjskiego króla Juby, zawiera się w suchym sprawozdaniu Pliniusza, który już sam powątpiewał o prawdzie tego wypadku. Przyjemny […]
Kategoria: Wyprawy na Atlantyk
Rozwój kartografii polski cz. 20
Rzeźba terenu przedstawiona jest brunatnymi poziomicami co 10 metrów na południu kraju, a co 5 m na niżu. Na ostatnio wydawanych arkuszach zaczęto ponadto dodawać cienie. Las przedstawiono barwą zieloną, wody — błękitną, granice administracyjne powiatów — pomarańczową. Szosy zaznaczono grubymi czerwonymi liniami, co uwypukla jej walory, jako mapy komunikacyjnej, ale zaciemnia pogląd na całość […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 19
Poprawianie mapy w terenie wymaga całych lat pracy, wskutek czego środkowa połać Polski, obejmująca z górą 100 arkuszy, czeka jeszcze na opracowanie. Mapa szczegółowa w skali 1:25.000 obejmuje 3.777 arkuszy, w formacie 37 x 44 cm każdy, co odpowiada 5 minutom szerokości i 10 minutom długości geograficznej. Dziewięć takich arkuszy odpowiada 1 arkuszowi mapy w […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 18
Rozwój naszej współczesnej kartografii odbywał się na drodze ciągłego udoskonalania tego prototypu, a ponieważ na obszar Polski wchodzi 482 arkusze tej mapy, które są wydawane stopniowo latami, przeto, wśród map o tej samej skali i tytule, mamy arkusze różniące się w wykonaniu, barwach, znakach i t. p. dochodzenie należności poznań Ostatecznie mapa w skali 1:100.000, […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 17
Topographische Uebersichtskarte d. Deutschen Reiches 1:200.000. Mapa ta, podobnie jak i poprzednie, obejmuje tylko kraje b. zaboru pruskiego, wymiar arkusza 35,5 x 27,5 cm. Rzeźba terenu przedstawiona brunatnymi, cienkimi, misternie przeprowadzonymi poziomicami, biegnącymi co 20 m, a na równinach nawet co 10 metrów; każda piąta poziomica przeprowadzona jest linią nieco grubszą, co ułatwia wraz z […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 16
Wielkość arkusza około 34 x 27,5 cm, pierwszy południk od Ferro, rzut — poliedryczny, miedzioryt. Prace nad tą mapą zaczęto w roku 1871, wykonując zdjęcia oryginalne w skali 1:25.000. Później wprowadzono poziomice (co 50 metrów) niezależnie od kresek, a ostatecznie oprócz wydania czarnego jest też trójbarwne, t. j. rzeźba terenu brunatna, wody błękitne, pozostałe znaki […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 15
Uwaga ta dotyczy zresztą nie tylko skali kresek, lecz i znaków konwencjonalnych. Muszę tu nadmienić, że niwelacji, na której oparto tę mapę, czy też rysunkom, nie zawsze można zaufać, zwłaszcza w Karpatach widzi się wielkie niedokładności w tym zakresie. Mapy te były co jakiś czas uzupełniane, a na każdym arkuszu jest data ostatniej rewizji, jednak […]
Kategoria: Rozwój kartografii
Rozwój kartografii polski cz. 14
Podstawowym materiaøem kartograficznym do terytorium b. Galicji są następujące mapy austriackie: układanie bruku Spezialkarte von Oesterreich-Ungarn, w skali 1:75.000. Wydana w latach 1873—1889. Sięga ona na północ do 52°i5′ szerokości geograficznej, a na wschód do 44 30’ długości, licząc od Ferro. Każdy arkusz mapy tworzy trapez, ograniczony dwoma południkami i dwoma równoleżnikami, a obejmujący 15 […]
Kategoria: Rozwój kartografii