Wiadomości o rozwoju geografii polski cz. 6

Z licznych dzieł Staszica wymienimy tylko dwa pomnikowe: 1) „O ziemiorodztwie gór dawnej Sarmacji, a później Polski” (1806). Autor dołącza do niego mapę geologiczną, pierwszą w Polsce, oraz atlas rysunków i profilów. (Prawie równocześnie z Anglią, w której w tym samym czasie ukazuje się pierwsza mapa geologiczna.) Mapa Staszica jest tym ciekawsza, że podaje punkty wysokości. 2) „O statystyce Polski,— krótki rys wiadomości  potrzebnych tym, którzy ten kraj chcą oswobodzić i tym, którzy chcą w nim rządzić” — (1807). Ta mała, ale bogata w treść książeczka wywarła doniosły wpływ na współczesnych.

oszczędne samochody RC i motoryzacja

Do zasług Staszica należy też stworzenie naukowego słownictwa polskiego. Pracował on nie tylko osobiście, ale, jako założyciel i prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, popierał i organizował prace innych. Sprowadził do Polski B. Puscha — znakomitego badacza geologii Polski; popierał usiłowania Armińskiego nad triangulacją gór Ś-to-Krzyskich. Z ruchem naukowym, któremu przodował Staszic, związane też jest nazwisko K. Surowieckiego, który w dziełku p. t. „O rzekach i spławach Ks. Warszawskiego” podaje opis hydrograficzny i projektuje przeprowadzenie kanałów (np. między Bzurą i Nerem). Obok Staszica występuje w tym czasie prof. Uniwersytetu Wileńskiego Jan Śniadecki, który swoją „Geografią fizyczną” przyczynił się do rozwoju teoretycznych zagadnień geografii, a poza tym opracował projekt wykonania mapy Polski. Później od tych zasłynął Joachim Lelewel. Zasługi jego dotyczą jednak głównie historii geografii.

oszczędne samochody RC i motoryzacja