Kolumb w służbie kastylskiej korony cz. 13

Tak rozumna monarchini, jak Izabella, przewidywała złe następstwa takiego wyludnienia państwa, sądziła jednak, iż musi tę ofiarę złożyć swemu Bogu. Ten ruch religijny budzi podziwienie, jakkolwiek dzisiaj, przy łagodniejszym sposobie myślenia, oburza nas srogość tego postępowania. To parcie sumienia było także przyczyną wprowadzenia hiszpańskiej inkwizycji, którą wielki kardynał Mendoza daremnie starał się odwrócić, którą papież Sykstus IY. Chętnie by był złagodził, a której papież LeonX. stanowczo był niechętny. Srożąca się najbardziej za inkwizytorstwa Torcpiemady i Dezy, potomków żydowskich rodzin, utraciła pierwotną srogość swoją za Wielkiego Inkwizytora Ximeneza, który uchodził za tajemnego przeciwnika tej instytucji, aż nareszcie za Karola Y. przerobiono ją na polityczne narzędzie, a potem prześladowaniem księcia Alby wręcz sprzeniewierzyła się swemu pierwotnemu zadaniu. Wymierzoną bowiem była z początku tylko przeciw nowym chrześcijanom, czyli potomkom ochrzczonych Żydów. Ze zgrozą szeptano sobie, że wielu z tych nowych chrześcijan tylko pozornie należy do kościoła, potajemnie zaś nie przestaje odprawiać mojżeszowego kultu (judayzar), tak że z powodu takiego nadużywania sakramentów gniew Wszechwiedzącego może w popiół obrócić Hiszpanię, jak ongi bezbożne miasta biblijne. Zbrodnia zaś była tak tajemną, że tylko najostrzejsze narzędzie mogło jej dosięgnąć.