Ogólne uwagi o nauczaniu geografii cz. 3

Przy pomocy takich środków możemy do naszej budowy brać cegiełki nie tylko z okolicy najbliższej, ale i z dalszych. Co do niezbyt dalekich, dopomaga nam przy tern ta okoliczność, że uczniowie nasi pochodzą z różnych okolic naszego kraju, mogą więc sami podczas wykładu udzielić nam i sobie nawzajem różnych wiadomości. Ale zjawiska naszego kraju są dość jednostajne, przy tym dość zwykłe, więc ciekawość, podsycana fantazją, popycha nas dalej, chcielibyśmy wiedzieć, co się dzieje „za siedmiu górami i za siedmiu rzekami’4, co się dzieje „za oceanem”; chcielibyśmy z ciasnej naszej szkoły, okolicy, kraju puścić się „w świat daleki”. Więc, gdy tego nie możemy zrobić, słuchamy opowiadań śmiałych podróżników, oglądamy przywiezione przez nich okazy, analizujemy zjawiska dalekie z bliskimi, obserwowanymi w okolicy; w ten sposób myślą, ożywioną w części przez obserwację, kierowaną przez mapy, przebiegamy choć „lotem ptaka” obce kraje i ludy. — Poznajemy przelotnie całą kulę ziemską, poznaną przez śmiałych podróżników, unoszącą się w przestworzach nieba wraz z innymi światami.

berlin wyloty wakacje

Lecz jakże niezliczone, jak różnorodne są te zjawiska, jak wiele jest takich, których nie jesteśmy w stanie sobie jeszcze wyjaśnić; tak powierzchownie, „z lotu ptaka” wszystko przebiegliśmy, tak mało umiemy. Niema rady: trzeba zjawiska poznać każde z osobna, szczegółowo. I oto jedna nauka o świecie musi się rozpaść w następnych klasach na nauki szczegółowe: mineralogię, botanikę, zoologię, fizykę, chemię, historię i t. d. (uczymy się też szczegółowej geografii części świata i krajów).

berlin wyloty wakacje