Wiadomości o rozwoju geografii polski cz. 7

Nowe prądy, kształtujące geografię jako naukę, znajdują i u nas swoje odbicie. Przedstawicielem metody fizjograficznej jest Ludwik Zeiszner. Urodzony w Warszawie w r. 1805 (um. 1871), tutaj studiował nauki przyrodnicze, a później w Niemczech, gdzie zapoznał się z nauką Humboldta i Rittera, wielkich twórców nowoczesnej geografii. Zeiszner znany jest głównie jako niezmiernie zasłużony geolog, odkrył m. in. zlodowacenie Tatr (r. 1849), ale w publikacjach jego znajdujemy wiele myśli i obserwacyj z dziedziny geomorfologii, hydrografii, antropogeografii. (Podróże po Beskidach, 1848; Podhale i północna pochyłość Tatr, 1849). Traktował on krajobraz genetycznie, uważał Wisłę za granicę Europy wschodniej i zachodniej, znał rolę antropogeograficzną rzek, którą to ideę rozwinął w dwadzieścia lat później Pol.

wałek pa6

Geografem w szerszym znaczeniu tego słowa był Wincenty Pol (ur. w Lublinie w r. 1807, um. w r. 1872). Z wykształcenia humanista typu ritterjańskiego, był wyznawcą teleologii i przyczynowości. Doskonały obserwator, operuje jednak jednostronną metodą opisu, nie licząc się z geologią. Podróżował wiele po całej Polsce, zwłaszcza po Karpatach, a z podróży tych przynosi dużo cennych obserwacyj, dotyczących hydrografii, antropogeografii, florystyki i t. p., oraz publikuje szereg dzieł, jak: „Północny wschód Europy“(i85i), „Północne stoki Karpat” (1851), „Historyczny obszar Polski” (1861), „Obrazy z życia i natury” (2 tomy 1869—71) — praca raczej literacka, aczkolwiek niepozbawiona wartości naukowej.

wałek pa6