Rozwój kartografii polski cz. 7

W czasach przełomowych, gdy władze rządowe polskie przestają popierać kartografię, powstaje inicjatywa prywatna. W latach 1806—1815 publikuje Staszic swoją mapę „Carta geologica totius Poloniae, Moldaviae, Transylvaniae et partis Hungariae et Valachiae” w podziałce około 1:1,182.000. Była to nadzwyczaj cenna mapa geologiczna, ale miała też wielkie znaczenie pod względem ogólnym, tak, iż nawet ówczesny rezydent francuski Bignon zwraca na nią uwagę swego rządu. Posiadała ona nadzwyczaj dokładnie oznaczoną sieć rzeczną; góry, aczkolwiek były rysowane perspektywicznie, miały jednak uwzględnione punkty wysokości (cote). Około 2000 punktów wymierzył Staszic osobiście za pomocą barometru. Wysokości, w stopach paryskich, oznaczał on znakami konwencjonalnymi (utrudniało to ich odcyfrowanie).

obrzeża

Pod tym względem Staszic wyprzedził mapę zaborców. Na mapie Galicji Liesganiga „coty” zjawiają się dopiero w roku 1824 i to tylko w kilku miejscach, a dopiero po roku 1850 zjawiają się tam mapy o większej ilości tych punktów. Rozprawa Staszica „O statystyce Polski” (1857) tak dalece zainteresowała ogół, że pod jej wpływem Łęski w 1807 r. proponuje założenie „Izby Topograficznej”, sporządzenie katastru i na tej podstawie map szczegółowych. Projekt ten jednak, jak i wszystkie inne, spełzł na niczym. Topografią zajmuje się wtedy J. Kolberg, profesor niwelacji, miernictwa i rysunków topograficznych na Uniwersytecie Warszawskim; wydaje on w r. 1808 mapę Ks. Warszawskiego, według której przeprowadzono podział administracyjny kraju; w r. 1817 wydaje mapę pocztową Królestwa Polskiego i Ks. Poznańskiego, w 1828—33 atlas, składający się z jednej mapy ogólnej i 8 map poszczególnych województw, następnie książeczkę pod tytułem „Teoria rysowania gór podług Lehmana”.

obrzeża