Przedmiot geografii cz. 2
Tak lub inaczej nazwana nauka o ziemi w najobszerniejszym, a choćby nawet i ciaśniejszym pojęciu , natrafia poza kwestą nazwy na drugą, jeszcze ważniejszą trudność: trudność ścisłego określenia przedmiotu jej badań. Bo jakkolwiek ziemia jest przedmiotem ściśle określonym, jednakże to nie usuwa trudności ścisłego określenia przedmiotu nauki o ziemi; albowiem różne zjawiska ziemskie, już od dawna podzielone na grupy, stały się przedmiotami badania wielkiej liczby nauk poszczególnych; wydaje się więc, iż nie może być żadnej nauki o ziemi, gdyż niema takiej grupy zjawisk ziemskich, która by nie była już wzięta w posiadanie przez jakąś naukę poszczególną. I tak na przykład: twardą skorupą ziemi (litosferą) zajmuje się już geologia (w dotychczasowym ciaśniejszym tego słowa znaczeniu) z petrografią (litologią) i paleontologią, które przy tym już oddzieliły się od geologii, wyspecjalizowały się w oddzielne nauki. Powłoką wodną (hydrosferą) zajmują się pewne działy mechaniki, fizyki, chemii. Powłoką powietrzną (atmosferą) zajmują się również pewne części tych nauk, — zajmuje się meteorologia, która wyspecjalizowała się z fizyki w oddzielną naukę. Szatą organiczną, która pokrywa ziemię (biosferą), zajmuje się biologia z jej naukami specjalnymi: botaniką, zoologią i antropologią. A jeżeli z tej sfery wyodrębnimy w osobną grupę człowieka, jako istotę par excellence duchową i społeczną, to i tu spotkamy cały szereg nauk specjalnych, jak etnologia, socjologia itd.
poznań – wywóz odpadów
Nauka więc o ziemi, Geografia czy geologia (w tern obszernym pojęciu, jakieśmy jej nadali), wydaje się królową bez państwa. Na tej podstawie niektórzy zacieśnieni specjaliści nauk poszczególnych odmawiali geografii wszelkiej samodzielności, wszelkiego charakteru naukowego i uważali ją bądź, zgodnie z etymologią, za prosty bezduszny opis zjawisk ziemskich, bądź — za dyletancką kompilację, zlepek literacki lub dydaktyczny wielu nauk specjalnych, traktujących poszczególne grupy zjawisk ziemskich.
poznań – wywóz odpadów