Projekt Kolumba cz. 15

Stadium Ptolomeusza poczytywano zwykle za ósmą część włoskiej mili, stąd 3 1/2 czasem 4 stadia równoznaczne były z jedną starą kastylską legua. Otoż kalif Mamun kazał swoim astronom na równinie Sindżar nad Eufratem dokonać pomiarów, co uskuteczniono w ten sposób, że różne partye posuwały się od pewnego punktu na północ i południe, dopóki się nie oddaliły od niego o cały stopień geogr. szerokości i średnią długość jednego geograficznego stopnia, jaka się okazała z odmierzenia odbytej drogi, oznaczono na 56% mil arabskich, liczących po 4000 czarnych łokci. O tym arabskim wymiarze geograficznego stopnia powiadomieni byli łacińscy uczeni przez astronoma Maliomeda z Ferghany (Alfraganus). Roger Bacon a za nim Pierre d’Ailly wspominali o tych usiłowaniach Kalifa, i Kolumb znów chciwie pochwycił z pism kardynała tę najmniejszą długość, która zdawała się tak znacznie skracać obwód ziemi.

Przedsięwzięcie Genueńczyka polegałoby tylko na dziwnej przędzy błędów i złudzeń, gdyby zarazem pewna liczba spostrzeżeń nie wskazywała wyraźnie bliskości stałego lądu, od niepamiętnych bowiem czasów oba brzegi atlantyckiej doliny dawały wzajem sobie znaki o swojem istnieniu.