Ogólne uwagi o nauczaniu geografii cz. 7

Naturalnie, że dla spełnienia tak doniosłej- roli program powyższy powinien być nie tylko wprowadzony formalnie, ale i przeprowadzony umiejętnie co do treści, ducha, w sposób odpowiedni do dzisiejszego pojęcia geografii, jako nauki o wszystkich zjawiskach ziemskich, w ich umiejscowieniu, we wzajemnym związku i w nieprzerwanym rozwoju — jako syntezy wszystkich nauk, rzuconej na tło powierzchni ziemi.

kuba last minute berlin

Tak pojęta i przeprowadzona Geografia musi wywierać doniosły wpływ kształcący zarówno konkretnie — przez wzbogacenie umysłu niezmiernie obfitą i różnorodną treścią, jako też i formalnie przez rozwijanie, doskonalenie wszystkich władz człowieka. Kształci ona na wycieczkach, przy sporządzaniach modeli i rysowaniach planów zmysł obserwacyjny i orientacyjny, dzielność fizyczną i zręczność, zdolność szybkiego przechodzenia od obserwacji do myśli, od myśli do czynu.

Prowadząc od obserwacji rzeczywistego krajobrazu do jego modelu (obrazu plastycznego), od tego do fotografii (obrazu płaskiego), od fotografii do mapy (obraz konwencjonalny), od mapy do opisu i uogólnień, Geografia wyrabia, że tak powiem, zmysł rzeczywistości, nawyk przechodzenia w odwrotnym porządku od słów do rzeczy, od symbolów do rzeczywistości.

kuba last minute berlin

Geografia kształci dalej nie tylko myślenie indukcyjne przy wyprowadzaniu wniosków z obserwacji (a w części i eksperymentów), ale i dedukcyjne (nawet matematyczne) i to nie tylko w geografii astronomicznej i kartografii, gdzie wchodzi w grę matematyka, ale i w innych działach; tak np. w geografii fizycznej stawiamy a priori pewne możliwości genezy zjawisk, przeprowadzamy teoretycznie klasyfikację genetyczną, dedukujemy stąd pewne cechy, a następnie sprawdzamy je na zjawiskach rzeczywistych, a niekiedy i przy pomocy eksperymentów.